فرادید| ۲۸ ماه قبل بود که آمریکا یک جانبه از توافق برجام خارج شد، حالا هم طی نامهای از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواسته تا تحریمهایی که بعد از توافق هستهای با ایران لغو شده بود را برگرداند. این درحالی است که سایر اعضای دائم شورای امنیت معتقدند که این اقدام آمریکا اعتباری ندارند. آلمان، انگلیس و فرانسه در نامهای گفته اند که این اقدام تاثیر حقوقی ندارد.
به گزارش فرادید، فعال سازی مکانسیم ماشه پس از آن انجام شد که قطعنامه تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران از سوی آمریکا در شورای امنیت رد شد. بسیاری پیش بینی کردند که با شکست قطعنامه تسلیحاتی، آمریکا مکانسیم ماشه را فعال کند.
قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران روز جمعه ۲۴ مرداد در شورای امنیت رد شد. از همین رو، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که به زودی مکانیسم ماشه را فعال میکند.
شورای امنیت سازمان ملل متحد، تحریم تسلیحاتی ایران را در سال ۲۰۰۷ تصویب کرد. طبق مفاد توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی که در سال ۲۰۱۵ امضا شد، تحریمهای تسلیحاتی ایران در اواسط اکتبر ۲۰۲۰ (اواخر مهر ماه ۹۹) به پایان میرسد.
یک روز پس از این موضع گیری، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، با سفر به نیویورک رسما شکایت کشورش مبنی بر تخلف ایران از توافق برجام را به رییس دورهای شورای امنیت تسلیم کرد.
با این حال کلی کرافت، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد درباره شکایت کشورش علیه ایران گفته است که با ارائه سند مذکور روند فعال شدن مکانیسم موسوم به ماشه برای بازگرداندن همه تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای سازمان ملل متحد علیه ایران رسما فعال شده است.
اما پس از این اقدام آمریکا، دیگر اعضای حاضر در برجام واکنش نشان دادند. انگلیس، فرانسه و آلمان طی بیانیه مشترکی به رئیس شورای امنیت، نوشتند که این سه کشور دیگر آمریکا را براساس قطعنامه ۲۲۳۱ عضو برجام نمیدانند.
آنها در ادامه تاکید کرده اند که اعلامیه آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه را موثر نمیدانند، چرا که آمریکا دیگر عضو برجام نیست. انگلیس، فرانسه و آلمان همچنین گفته اند که با توجه به خروج آمریکا از برجام اقدام آمریکا در فعال کردن این مکانیسم تاثیر حقوقی ندارد و این کشور عملا نمیتواند مکانیسم را فعال کند.
این سه کشور در پایان نامه هم نوشته اند که "ما به عنوان طرفهای متعهد برجام معتقدیم که باید به تلاش برای رسیدگی به مسائل جاری ناشی از عدم پایبندی سیستماتیک ایران به تعهداتش در برجام ادامه دهیم. "
روسیه و چین نیز در نامههایی جداگانه به رئیس شورای امنیت اقدام آمریکا را نامشروع خوانده اند.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه هم با ارسال نامهای به دیان دجانی نماینده دائم اندونزی در سازمان ملل متحد که رئیس دوره ای شورای امنیت است، اقدام غیرقانونی ایالات متحده برای سو استفاده از ساز و کارهای مندرج در توافق هستهای برای احیای تحریم ها را رد کرد.
«مکانیسم ماشه» یا «اسنپ بک» به چه معناست؟
براساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، هر یک از طرفهای توافق میتوانند به کمیسیون مشترک شکایت کنند، و این کمیسیون برای حل و فصل موضوع پانزده روز فرصت دارد؛ مسائل حل و فصل نشده به وزیران خارجه ارجاع داده میشود، که پانزده روز دیگر فرصت دارند. سپس کمیسیون مشترک پنج روز دیگر فرصت دارد تا مسئله را حل و فصل کند.
اگر پس از این فرایند ۳۵ روزه، طرف شاکی هنوز راضی نباشد، میتواند موضوع را به عنوان تخطی چشمگیر از توافق، به شورای امنیت ارائه کند، و این شورا باید ظرف ۳۰ روز درمورد قطعنامهای برای ادامه تعلیق تحریمها رای بدهد - قطعنامهای که طرف شاکی میتواند وتو کند (به جز آلمان که عضو دائم شورای امنیت نیست)، و به این ترتیب، تحریمها به جای خود برگردند.
پیوست یکم برجام، مکانیسم منحصربهفردی برای دسترسی آژانس بین المللی انرژی اتمی به سایتهای مشکوک ظرف ۲۴ روز از طریق کمیسیون مشترک تعیین کردهاست که طبق آن، نتیجه همکاری نکردن ایران، به کار افتادن یک مکانیسم حل اختلاف و بازگشت بالقوه تحریمهای سازمان ملل خواهد بود.
این دو شرط مطرح شده در برجام، مکانیسم ماشه (Trigger Mechanism) یا بازگشت خودبهخودی تحریمها (Snapback) هم خوانده میشوند.
آمریکا حق قانونی استفاده از مکانیسم ماشه را دارد؟
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از اقدام آمریکا در فعال سازی مکانیسم ماشه گفته است که "آمریکا از هشتم ماه مه ۲۰۱۸ (اردیبهشت ۱۳۹۷) که از توافق هستهای خارج شد، دیگر عضو مشارکتکننده در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) محسوب نمیشود و به همین دلیل نمیتواند از سازوکارهای مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ استفاده کند."
بورل در بیانیهای تاکید کرده که او به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام، از هر امکانی برای حفظ و اجرای کامل این توافقنامه از سوی همه طرفها استفاده خواهد کرد.
ایالات متحده این قطعنامه را که برجام ضمیمه آن است به گونه دیگری تفسیر میکند و معتقد است مطابق مفاد آن آمریکا به عنوان یکی از امضاءکنندگان توافق هستهای میتواند از ایران به خاطر نقض برجام شکایت کند.
با این حال آمریکا و اروپا بر سر کشور "شرکتکننده" اختلاف نظر دارند. اروپا استدلال میکند که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شده و به لحاظ قانونی دیگر "شرکتکننده" محسوب نمیشود. در نتیجه نمیتواند "ماشه" را فعال کند.
ظریف نیز در نامه خود خطاب به رئیس شورای امنیت تاکید کرده که ایالات متحده از هیچ حقی برای اعمال دوباره بندهای قطعنامههای لغو شده برخوردار نیست.
او در ادامه این نامه آورده است: "مقامهای آمریکایی در موارد متعددی به پایان مشارکت این کشور در برجام اشاره کردند که از جمله آن رئیس جمهوری ایالات متحده در فرمان اجرایی خود بارها به تحریمهای مرتبط با هستهای ایران اشاره کرده است که این کشور در هشت مه ۲۰۱۸ مشارکت ایالات متحده در برجام را متوقف کرده است. "
چین و روسیه نیز میگویند آمریکا به خاطر آنکه برجام را ترک کرده است اجازه استناد به آن برای توسل به مکانیسم ماشه را ندارد.
اگر «ماشه» فعال شود، چه اتفاقی میافتد؟
بررسیها نشان میدهد، در صورتی که آمریکا موفق به برگرداندن تحریمهای بین المللی علیه ایران پیش از برجام شود، ایران موظف خواهد شد تمامی فعالیتهای مربوط به غنیسازی و بازیافت مواد هستهای، از جمله موارد پژوهشی را متوقف کند.
در عین حال صادرات هر گونه کالا یا مادهای که در غنیسازی مواد هستهای و توسعه سلاحهای هستهای مورد استفاده قرار میگیرد، به ایران ممنوع خواهد شد.
علاوه بر این محاصره تسلیحاتی ایران احیا خواهد شد، ایران حق توسعه موشکهای بالستیک قادر به حمل کلاهک هستهای نخواهد داشت و تحریمهای بینالمللی قبلی در مورد دهها فرد حقیقی و نهاد و مؤسسه در ایران دوباره به اجرا گذاشته خواهند شد.
همچنین کشورهای جهان موظف خواهند شد تمامی محمولهها با مقصد و یا مبدأ ایران را بازرسی و در صورت لزوم کالاهای ممنوعه را ضبط کنند.
کوکا سالار ایران...
ما را در سایت
کوکا سالار ایران دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : ایمان اصلاحی بازدید : 191 تاريخ : يکشنبه 2 شهريور 1399 ساعت: 12:54